Oltayı Balığa Vermek: Aristotelesçi Olanak Kavrayışına Bloch’un Müdahalesi


Barışcan DEMİR*

Oltayı Balığa Vermek: Aristotelesçi Olanak Kavrayışına Bloch’un Müdahalesi


Özet

Bu yazının öncelikli amacı, Yeni ile Olanak arasındaki ilişkinin sınırlarını ontolojik bir müdahale ile belirlemeyi denemektir. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle, onu asıl gücüne ulaştıracak olan “Olanak” anlamına kavuşmadan önce “güç” ve “kare” gibi anlamlara sahip olan dynamis kavramının Aristoteles’e gelene dek nasıl bir yol izlediğinden ve bu yolun “Yeni” ile olan bağından bahsedeceğim. Bunun ardından, Yeni olanı dile getirmek için dynamis terimine Olanak anlamını da ekleyen, fakat son kertede olanağı çoğunlukla gerçeklik kavramının gölgesinde kalan bir unsur olarak değerlendiren Aristoteles’i ele alacağım. Son olarak da, Ernst Bloch’tan ve onun, olanağı gerçeklik kavramının gölgesinden kurtarıp nasıl Yeni’nin asli unsuru olarak ortaya koymayı denediğinden bahsedeceğim.

Anahtar Sözcükler: Aristoteles, Bloch, gerçeklik, madde, olanak, yeni.
Giving the Fishing Road to Fish: Bloch’s Intervention in Aristotelian Conception of Potentiality

Abstract

The primary purpose of this article is to determine the boundaries of the relationship between New and Potentiality with an ontological intervention. For this purpose, I explain the connection between New and the notion of dynamis, which meant “power” and “square” before finding its meaning of possibility that gives its real power. After that, I discuss how Aristotle adds the potentiality to the meanings of the notion of dynamis to express the New, but how he finally considers it as a concept mostly overshadowed by the notion of reality. And lastly, I will reveal - how Ernst Bloch saved the Potentiality from the shadow of the notion of reality and tried to define it as the main component of the New.



Keywords: Aristotle, Bloch, matter, potentiality, reality, new.

* Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, Arş. Gör.