Frantz Fanon ve Sömürgeleştirilen Bedenler Fenomenolojisi

Onur Kartal *
Frantz Fanon ve Sömürgeleştirilen Bedenler Fenomenolojisi Özet Bu makale, Frantz Fanon’un Siyahlık, beyazlık ve sömürgecilik üzerine analizlerini fenomenolojik bir perspektiften hareketle değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Edmund Husserl’in fenomenolojisi bilinci yönelimsellik ve konumluluk bağlamında ele almaktadır. Nesneyle kurulan ilişkideki bu yeni ufuk, Maurice Merleau-Ponty tarafından beden, dünya, manzara ve algı çerçevesinde yeniden yorumlanmış ve fenomenoloji, bir beden fenomenolojisi olarak ortaya çıkmıştır. Fanon’un eserleri, bilhassa Siyah Deri, Beyaz Maskeler ve Yeryüzünün Lanetlileri Husserl ve Merleau-Ponty’nin geliştirdiği fenomenolojik metodolojiden önemli izler taşımaktadır. Fanon’un düşüncelerine evrensellik karakterini kazandıran unsurlardan biri de bu arkaplanda şekillenen bedenler fenomenolojisidir. Bu bedenler fenomenolojisi, sömürgecilik karşıtı bir politika felsefesi olarak gün yüzüne çıkmaktadır. Buradan hareketle bu makalenin başka bir hedefi de Frantz Fanon’un çalışmalarının aynı zamanda fenomenoloji ve politika felsefesi arasında yeni bağlar kurmak için elverişli imkânlar sunduğunu ortaya koymaktır. Anahtar sözcükler: Siyahlık, sömürgecilik, fenomenoloji, bilinç, algı, beden.	Frantz Fanon and the Phenomenology of Colonized Bodies Abstract This article attempts to evaluate Frantz Fanon’s analyses on Blackness, whiteness and colonialism from a phenomenological perspective. Edmund Husserl’s phenomenology investigates consciousness in terms of intentionality and situatedness. This novel horizon of relationship with the object is reinterpreted in terms of body, world, landscape and perception by Maurice Merleau-Ponty, resulting in a phenomenology of the body. Fanon’s oeuvre, primarily Black Skin, White Masks and The Wretched of the Earth, bear significant traces of phenomenological method developed by Husserl and Merleau-Ponty. One of the key aspects bestowing the quality of universality to Fanon’s oeuvre is precisely this phenomenology of the body taking shape in the background. Finally, in his work, it also reveals itself as an anti-colonial political philosophy. Taking this as a point of departure, another aim of this article is to show the rich opportunities in Fanon’s oeuvre for establishing links between phenomenology and political philosophy. Keywords: Blackness, Colonialism, Phenomenology, Consciousness, Perception, Body.
* Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Felsefe Bölümü. Yazının son okumasını yapan Yüksel Tarım ve Turgay Sivrikaya’ya çok teşekkür ederim